15 Ocak 2025 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan 7538 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun çalışma hayatı, sosyal güvenlik ve sağlık sistemi açısından önemli değişiklikler içermektedir. Bu kanun, özellikle sigorta primleri, genel sağlık sigortasının kapsamı ve işverenlere yönelik sağlanan teşvikler açısından dikkat çeken düzenlemeler barındırmaktadır.
I. Hazine Tarafından Karşılanan 5 Puanlık İşveren Prim Hissesi Oranının 4 Puana Düşürülmesi
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu madde 81/2/ı'ya göre bu maddede belirtilen şartları taşıyanlar için malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutar Hazine tarafından karşılanmaktaydı. Ancak 7538 Sayılı Kanun md. 10 gereği bu indirim oranı beş puandan dört puana düşürülmüştür.
Ancak 7538 Sayılı Kanun md. 17 hükmü gereği işveren imalat sektöründe faaliyet gösteriyorsa sigorta primindeki indirim 2025 ve 2026 yılları için yüzde beş oranında kalacaktır. 7538 Sayılı Kanun md. 23/a düzenlenmesi kapsamında sigorta primindeki indirim oranlarına dair diğer değişiklikler 1 Şubat 2025 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.
Bu değişiklikle birlikte SGK işveren primi oranları şu şekilde belirlenmiştir:
- Sigorta prim indiriminden faydalanılmıyorsa: %20,75
- 4 puanlık sigorta prim indiriminden faydalanılıyorsa: %16,75
- 5 puanlık sigorta prim indiriminden faydalanılıyorsa (imalat sektörü için): %15,75
II. Çalışan Sağlığı Merkezi (Çasmer) Kurulması
7538 Sayılı Kanun 8. madde kapsamında Sağlık Bakanlığına bağlı, işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri sunmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilen, gerekli donanım ve personele sahip birim olan “Çalışan Sağlığı Merkezi (ÇASMER)” kurulmuştur.
Yine 7538 Sayılı Kanun md. 19'daki değişiklik sonucunda çalışanlar arasında iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve on ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde diğer sağlık personelinin bulunmaması hâlinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için ÇASMER'lerden de yardım alınabilecektir. Ek olarak aynı kanun md. 21'e göre 50'den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerleri için sağlık raporları aile hekimlerinin yanı sıra artık ÇASMER'den de alınabilecektir.
Söz konusu düzenleme 15.01.2025 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
III. 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nda Yapılan Değişiklik
7538 Sayılı Kanun'un birinci maddesiyle 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun geçici 87. maddesi yürürlükten kaldırılmıştır. Bu değişiklik, emeklilik işlemlerinde uygulama birliğinin sağlanması amacı taşımaktadır. Aynı statüde olan sigortalılara aynı mevzuat hükümlerinin uygulanması hedeflenmiş vaziyettedir.
IV. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda Yapılan Düzenlemeler
- Klinik Araştırmaların Sağlık Hizmetleri Kapsamına Alınması
7538 Sayılı Kanun'un 7. maddesiyle Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı tarafından desteklenen ve Sağlık Bakanlığı'nca izin verilen klinik araştırmalar, genel sağlık sigortalısının ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlık hizmetleri kapsamına alınmıştır. Bu düzenleme, klinik araştırmaların finansmanının Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından sağlanmasını öngörmektedir.
b. Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Genel Sağlık Sigortası
5510 sayılı Kanun'un 60. maddesinde yapılan değişiklikle ülkemizde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin, eğitim öğretim yılı başlangıç tarihinden itibaren üç ay içinde başvurmaları halinde genel sağlık sigortalısı sayılacakları düzenlenmiştir.
Ayrıca 7538 Sayılı Kanun'un altıncı maddesiyle 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun altmışıncı maddesine eklenen fıkrayla “Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı veya Uluslararası Öğrenciler Değerlendirme Kurulu kararı ile burslandırılan uluslararası öğrencilerin, bursluluk statüleri devam ettiği sürece genel sağlık sigortalısı sayılması kararlaştırılmış ve genel sağlık sigortası primlerinin, asgari ücretin %4'ü oranında olacağı öngörülmüştür. İlgili aya ait primlerin takip eden ayın sonuna kadar ödenmesi mümkündür.
c. Katılım Payına İlişkin Değişiklik
7538 Sayılı Kanun'un 9'uncu maddesi ile 5510 Sayılı Kanun'un “Katılım payı alınması” başlıklı 68'inci maddesinin ikinci fıkrasının birinci cümlesinde yapılan değişiklik neticesinde; ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi katılım payı 2 TL'den 20 Türk TL'ye çıkartılmıştır.
Söz konusu tutarın SGK birinci basamak sağlık hizmeti sunucularından sevk edilenler için yarısına kadar azaltmaya yetkilidir. Bu tutarların 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranı kadar her yıl artırılacağı düzenlenmiştir.
V. 3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu'nda Yapılan Değişiklikler
7538 Sayılı Kanun'un 2. maddesi kapsamında; 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu'na eklenen Ek Madde 19 ile sağlık hizmeti almak üzere başvuran kişilerin, sağlık hizmetinin gereği olarak vermek zorunda oldukları veya kendilerine verilen hizmete ilişkin kişisel verilerinin işlenmesi düzenlenmiştir. Bu verilerin Sağlık Bakanlığı tarafından sağlık hizmetlerinin verilmesi, kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbi teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla kullanılacağı belirtilmiştir.
Ayrıca Sağlık Bakanlığı tarafından toplanan verilere erişimi sağlayacak bir sistem kurulması ve verilerin güvenliğini sağlamak için gerekli tedbirlerin Bakanlık tarafından alınması öngörülmüştür.
VI. Tarım Sigortalılığına İlişkin Yapılan Değişiklikler
7538 sayılı Kanun'un 16. maddesi ile 5510 sayılı Kanun'a eklenen Geçici-107. madde kapsamında tarımsal faaliyette bulunanların tarımsal faaliyetlerinin başlaması ve sonlanmasına ilişkin olarak ilgili meslek kuruluşlarınca 15.01.2025 tarihinden önceki sürelere ait bildirim yükümlülüklerinin kanuni süresi dışında yerine getirilmiş olması veya bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde yerine getirilmesi durumunda idari para cezası uygulanmaması ve bu maddenin yürürlük tarihinden önce uygulanan idari para cezalarının da terkini yönünde düzenleme yapılmıştır.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
