Η ραγδαία ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) καθιστά επιτακτική την ανάγκη για την παράλληλη ενσωμάτωση συστημάτων αποθήκευσης της παραγόμενης ενέργειας, η οποία προϋποθέτει ένα σαφές, σταθερό και λειτουργικό νομικό πλαίσιο. Με τον νόμο 4951/2022 (ΦΕΚ Α 129/4.7.2022) η αποθήκευση αποτελεί αυτοτελή ενεργειακή δραστηριότητα κοινής ωφέλειας και υπό την εποπτεία του κράτους (άρθρο 1 εδ.β ν. 4001/2011).
Ήδη οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις ΑΠΕ, σε συνδυασμό με έργα που διαθέτουν οριστικούς όρους σύνδεσης, συγκεντρώνουν συνολική ισχύ 26 GW — υπερβαίνοντας τον στόχο του αναθεωρημένου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για το 2030, ο οποίος ανέρχεται σε 24,7 GW. Ωστόσο, η στοχαστική φύση της παραγωγής από ΑΠΕ, σε συνδυασμό με την υπερπροσφορά ενέργειας σε συγκεκριμένες ώρες, προκαλεί σημαντικές τεχνικές προκλήσεις κυρίως, σε ζητήματα ισορροπίας ισχύος και διαχείρισης του λεγόμενου «ηλεκτρικού χώρου». Σε πολλές περιοχές της χώρας, παρατηρούνται έντονα φαινόμενα κορεσμού του δικτύου, τα οποία παρεμποδίζουν τη δυνατότητα σύνδεσης νέων έργων. Σε αυτή τη συγκυρία, ο ΑΔΜΗΕ προβαίνει στην έκδοση Εντολών Περιορισμού Έγχυσης για σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, με αποτέλεσμα την απώλεια ήδη παραχθείσας «πράσινης» ενέργειας.
Ο κλάδος των ΑΠΕ εκτιμά ότι, χωρίς την κατάλληλη στήριξη, μέχρι και το 30% της παραγόμενης ενέργειας από ΑΠΕ θα πρέπει να απορρίπτεται έως το 2030. Στην ίδια κατεύθυνση, ακαδημαϊκές μελέτες τονίζουν ότι απαιτείται εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης συνολικής ισχύος 7 έως 8 GW, ώστε οι περικοπές να περιοριστούν στο 2%-4% και να διατηρηθεί το κόστος για τον τελικό καταναλωτή σε αποδεκτά επίπεδα.
Το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ έχει θέσει στόχο την ανάπτυξη συστημάτων αποθήκευσης με συνολική ισχύ 6 GW μέχρι το 2030. Προς υλοποίηση αυτού του στόχου, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας προχώρησε στην διενέργεια τριών μέχρι σήμερα Ανταγωνιστικών Διαδικασιών υποβολής προσφορών για τη χορήγηση επενδυτικής και λειτουργικής ενίσχυσης σε σταθμούς αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας (Σ.Α.Η.Ε.), συνολικής ισχύος 900 MW, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 143ΣΤ του ν. 4001/2011 (Α' 179). Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη η πρόσκληση του ΥΠΕΝ για προτεραιότητα όρων σύνδεσης για εγκατάστασης μεμονωμένων Σ.Α.Η.Ε. (merchant standalone μπαταρίες) χωρίς λειτουργική ενίσχυση, συνολικής ισχύος έως 4,6 GW.
Παρά το υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον, η συμμετοχή στις προσκλήσεις παραμένει συγκρατημένη. Βασικά εμπόδια είναι η αβεβαιότητα για τα μελλοντικά έσοδα, η καθυστερήσεις στις αδειοδοτικές διαδικασίες, η έλλειψη σταθερού μηχανισμού ευελιξίας και οι αυστηροί χρόνοι υλοποίησης. Ένα καθοριστικό ζήτημα είναι ο χωροταξικός σχεδιασμός των έργων αποθήκευσης. Παρά τη νομοθετική ρύθμιση του άρθρου 163 του ν. 5037/2023 εξακολουθούν να υφίστανται ζητήματα όπως η συνεκτίμηση του κορεσμού του δικτύου και οι ανάγκες του συστήματος, που οδηγούν σε δευτερογενή προβλήματα και αυξημένο κόστος για επενδυτές και καταναλωτές. Η διαμόρφωση ενός ρυθμιστικού και νομικού πλαισίου που θα επιτρέπει την ευέλικτη, προβλέψιμη και αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς αποθήκευσης αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την επιτυχία της ενεργειακής μετάβασης.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
